Người phụ nữ Tày ở hầu khắp các tỉnh Tây
Bắc đều rất coi trọng trang phục. Từ khi trở thành một thiếu nữ cho đến khi cao
tuổi, bộ trang phục truyền thống của dân tộc mình luôn đi liền với người phụ nữ.
Trang phục truyền thống của phụ nữ Tày được thể hiện từ khăn vấn đầu cho đến yếm
trên ngực, vòng đeo cổ và tà áo cũng như váy.
Phụ nữ Tày làm bánh trong ngày hội
bản.
Khăn vấn đầu của người phụ nữ Tày được làm
thành một vòng tròn vừa với đỉnh đầu. Chất liệu của khăn khi xưa được làm bằng
vải lụa nhuộm chàm nhưng hiện nay, khăn được khâu bằng vải nhung tạo nên độ mềm,
mượt và được độn bằng bông ở giữa. Như thế, người phụ nữ Tày búi tóc ra sau rồi
đội khăn lên giữa đầu. Khăn vấn đầu có cài thêm những họa tiết như là những ngôi
sao nhỏ có nhiều màu tạo cho khăn thêm rực rỡ và lấp lánh hơn. Nhiều thiếu nữ
còn thêm vào một bên khăn một chùm tua rua được kết bởi những sợi chỉ nhiều màu.
Ngoài vòng khăn tròn, người phụ nữ Tày còn đội khăn vuông. Khăn phụ nữ Tày là
loại khăn vuông màu chàm khi đội gập chéo giống kiểu mỏ quạ của người
Kinh.
Yếm ngực của phụ nữ Tày được may bằng mảnh
vải trắng hoặc vải xanh tươi tùy theo độ tuổi. Yếm được may theo hình quả trám
có đỉnh nhọn nhô lên ở giữa ngực chạm đến cổ để tạo nên sự kín đáo của cơ thể
người phụ nữ. Yến có bốn dây, hai dây trên buộc vào sau cổ, hai dây dưới buộc
vòng sau lưng tạo sự cân đối, chắc
chắn.
Bộ áo của phụ nữ Tày ở các tỉnh vùng cao
gồm áo cánh, áo dài năm thân, quần váy (chân váy). Áo cánh là loại bốn thân xẻ
ngực, cổ tròn, có hai túi nhỏ phía dưới hai vạt trước, thường được cắt may bằng
vải chàm hoặc trắng hay màu xanh sậm tùy thuộc vào độ tuổi của người phụ nữ Tày.
Trên thân áo có trang trí những đường thổ cẩm nhỏ dọc theo đường cúc áo trước
ngực hoặc ở khe xẻ tà hai bên và đầu cổ tay tạo cho tấm áo thêm rực rỡ trên nền
chàm.
Áo dài là bộ trang phục truyền thống cũng
là loại năm thân, xẻ nách phải cài cúc vải hoặc đồng, cổ tròn ống tay và thân
hẹp có eo. Trước đây, áo dài của phụ nữ Tày thường được may bằng vải nhuộm chàm.
Hiện nay, được cải tiến hơn bằng vải nhung mềm mại, ấm và bóng đẹp hơn. Ở giữa
eo, người ta thiết kế thắt lưng bằng vải màu xanh tươi tạo sự cân đối cho áo và
cơ thể đồng thời tạo sự nổi bật của màu xanh trên nền
chàm.
Thiếu nữ Tày luôn mặc trang phục truyền
thống trong ngày lễ hội và các hoạt động giới thiệu quảng bá du
lịch.
Tôn lên vẻ đẹp của váy, áo của phụ nữ Tày
còn nhờ vào sự độc đáo của những bộ trang sức. Trang sức phụ nữ Tày đơn giản
song có đủ các chủng loại cơ bản như vòng cổ, vòng tay, vòng chân, xà tích... Có
nơi còn đeo túi vải, túi đựng trầu bên hông. Quan trọng nhất là vòng cổ của
người phụ nữ. Đó là một chiếc vòng bạc trắng to được đeo ở cổ, vòng rộng xuống
1/4 ngực làm cho cơ thể cân đối và màu trắng của vòng bạc nổi bật trên nền
chàm.
Cái độc đáo đáng quan tâm của trang phục
Tày là lối dùng màu chàm phổ biến, đồng nhất trên trang phục nam và nữ cũng như
lối mặc áo lót trắng bên trong áo ngoài màu chàm. Nhiều tộc người cũng dùng màu
chàm nhưng còn gia công trang trí các màu khác trên trang phục, ở người Tày hầu
như các màu ngũ sắc được dùng trong hoa văn mặt chăn hay các tấm thổ
cẩm.
Hài của phụ nữ Tày cũng đồng nhất màu với
áo và váy. Trước kia giày được khâu bằng vải nhuộm chàm nhưng hiện nay được khâu
bằng vải nhung có thêu lên hoa văn, đường thổ cẩm nhỏ và những ngôi sao nhỏ
nhiều màu.
Trang phục truyền thống đã in sâu vào trong
lối sống của người phụ nữ Tày. Dù cuộc sống hiện đại nhưng người phụ nữ sinh ra
và lớn lên trong mỗi bản Tày phải may cho mình một bộ trang phục cổ truyền. Nhất
là khi thiếu nữ Tày trưởng thành đi lấy chồng thì một bộ trang phục gồm khăn,
vòng, giày và váy áo được cô gái tự tay chọn vải, thêu thùa, trang trí hoàn
chỉnh.
Hiện nay, người phụ nữ Tày ở các địa phương
vẫn giữ được nét riêng trong trang phục truyền thống của dân tộc mình. Hằng
ngày, trang phục của họ chủ yếu là khăn vuông mỏ quạ, áo và váy ngắn màu chàm
quá đầu gối. Còn áo dài là dành cho những ngày hội, lễ Tết, cưới xin và những
dịp sinh hoạt văn hóa như thi ẩm thực, hát then, lễ mừng cơm
mới…
Người phụ nữ Tày luôn duyên dáng, dịu dàng
và đẹp trong sắc màu
chàm.
Đàm Thị Lượng
Người phụ nữ Tày ở hầu khắp các tỉnh Tây
Bắc đều rất coi trọng trang phục. Từ khi trở thành một thiếu nữ cho đến khi cao
tuổi, bộ trang phục truyền thống của dân tộc mình luôn đi liền với người phụ nữ.
Trang phục truyền thống của phụ nữ Tày được thể hiện từ khăn vấn đầu cho đến yếm
trên ngực, vòng đeo cổ và tà áo cũng như váy.
Phụ nữ Tày làm bánh trong ngày hội
bản.
Khăn vấn đầu của người phụ nữ Tày được làm
thành một vòng tròn vừa với đỉnh đầu. Chất liệu của khăn khi xưa được làm bằng
vải lụa nhuộm chàm nhưng hiện nay, khăn được khâu bằng vải nhung tạo nên độ mềm,
mượt và được độn bằng bông ở giữa. Như thế, người phụ nữ Tày búi tóc ra sau rồi
đội khăn lên giữa đầu. Khăn vấn đầu có cài thêm những họa tiết như là những ngôi
sao nhỏ có nhiều màu tạo cho khăn thêm rực rỡ và lấp lánh hơn. Nhiều thiếu nữ
còn thêm vào một bên khăn một chùm tua rua được kết bởi những sợi chỉ nhiều màu.
Ngoài vòng khăn tròn, người phụ nữ Tày còn đội khăn vuông. Khăn phụ nữ Tày là
loại khăn vuông màu chàm khi đội gập chéo giống kiểu mỏ quạ của người
Kinh.
Yếm ngực của phụ nữ Tày được may bằng mảnh
vải trắng hoặc vải xanh tươi tùy theo độ tuổi. Yếm được may theo hình quả trám
có đỉnh nhọn nhô lên ở giữa ngực chạm đến cổ để tạo nên sự kín đáo của cơ thể
người phụ nữ. Yến có bốn dây, hai dây trên buộc vào sau cổ, hai dây dưới buộc
vòng sau lưng tạo sự cân đối, chắc
chắn.
Bộ áo của phụ nữ Tày ở các tỉnh vùng cao
gồm áo cánh, áo dài năm thân, quần váy (chân váy). Áo cánh là loại bốn thân xẻ
ngực, cổ tròn, có hai túi nhỏ phía dưới hai vạt trước, thường được cắt may bằng
vải chàm hoặc trắng hay màu xanh sậm tùy thuộc vào độ tuổi của người phụ nữ Tày.
Trên thân áo có trang trí những đường thổ cẩm nhỏ dọc theo đường cúc áo trước
ngực hoặc ở khe xẻ tà hai bên và đầu cổ tay tạo cho tấm áo thêm rực rỡ trên nền
chàm.
Áo dài là bộ trang phục truyền thống cũng
là loại năm thân, xẻ nách phải cài cúc vải hoặc đồng, cổ tròn ống tay và thân
hẹp có eo. Trước đây, áo dài của phụ nữ Tày thường được may bằng vải nhuộm chàm.
Hiện nay, được cải tiến hơn bằng vải nhung mềm mại, ấm và bóng đẹp hơn. Ở giữa
eo, người ta thiết kế thắt lưng bằng vải màu xanh tươi tạo sự cân đối cho áo và
cơ thể đồng thời tạo sự nổi bật của màu xanh trên nền
chàm.
Thiếu nữ Tày luôn mặc trang phục truyền
thống trong ngày lễ hội và các hoạt động giới thiệu quảng bá du
lịch.
Tôn lên vẻ đẹp của váy, áo của phụ nữ Tày
còn nhờ vào sự độc đáo của những bộ trang sức. Trang sức phụ nữ Tày đơn giản
song có đủ các chủng loại cơ bản như vòng cổ, vòng tay, vòng chân, xà tích... Có
nơi còn đeo túi vải, túi đựng trầu bên hông. Quan trọng nhất là vòng cổ của
người phụ nữ. Đó là một chiếc vòng bạc trắng to được đeo ở cổ, vòng rộng xuống
1/4 ngực làm cho cơ thể cân đối và màu trắng của vòng bạc nổi bật trên nền
chàm.
Cái độc đáo đáng quan tâm của trang phục
Tày là lối dùng màu chàm phổ biến, đồng nhất trên trang phục nam và nữ cũng như
lối mặc áo lót trắng bên trong áo ngoài màu chàm. Nhiều tộc người cũng dùng màu
chàm nhưng còn gia công trang trí các màu khác trên trang phục, ở người Tày hầu
như các màu ngũ sắc được dùng trong hoa văn mặt chăn hay các tấm thổ
cẩm.
Hài của phụ nữ Tày cũng đồng nhất màu với
áo và váy. Trước kia giày được khâu bằng vải nhuộm chàm nhưng hiện nay được khâu
bằng vải nhung có thêu lên hoa văn, đường thổ cẩm nhỏ và những ngôi sao nhỏ
nhiều màu.
Trang phục truyền thống đã in sâu vào trong
lối sống của người phụ nữ Tày. Dù cuộc sống hiện đại nhưng người phụ nữ sinh ra
và lớn lên trong mỗi bản Tày phải may cho mình một bộ trang phục cổ truyền. Nhất
là khi thiếu nữ Tày trưởng thành đi lấy chồng thì một bộ trang phục gồm khăn,
vòng, giày và váy áo được cô gái tự tay chọn vải, thêu thùa, trang trí hoàn
chỉnh.
Hiện nay, người phụ nữ Tày ở các địa phương
vẫn giữ được nét riêng trong trang phục truyền thống của dân tộc mình. Hằng
ngày, trang phục của họ chủ yếu là khăn vuông mỏ quạ, áo và váy ngắn màu chàm
quá đầu gối. Còn áo dài là dành cho những ngày hội, lễ Tết, cưới xin và những
dịp sinh hoạt văn hóa như thi ẩm thực, hát then, lễ mừng cơm
mới…
Người phụ nữ Tày luôn duyên dáng, dịu dàng
và đẹp trong sắc màu
chàm.
Đàm Thị Lượng
